Գրիգոր Զոհրապ. « Ռեհան » (1892 թ. համառոտ)

 grigor-zohrabՀեղինակը մի ժամանակ սիրել է առատմազերը, որոնք հավաքված ենձյունասպիտակ ծոծրակի վրա, ասես սևթումբը՝ պարտեզի մեջ: Քիչքիչմտերմություն է հաստատում այդ մազերի հետ, ճանաչում դրանք: Ամենահաճելի անակնկալը լինում է աղջկա դեմքը տեսնելը. գեղեցի՞կ. ոչ.բայց տարօրինակ կերպով սրտի մոտ ուհամակրելի մի պատկեր, հոգնած ու տրտում նայվածքով: Այդ նայվածքը երկար ուսումնասիրում է հեղինակին և կարծես թե գոհ է մնում իր այդ քննությունից:

Անխոս կանգնած, նրանք սրտերի մտերմություն են զգում: Տարեց մարդիկկային աղջկա հետ՝ հայրը, հորեղբայրները, և աղջիկը խուսափում է հաճախ նայել հեղինակի կողմը: Երազող ու մտամոլոր կերպարանք առած, աղջիկը դիտում է ծովը: Կեսգիշերին նա իր բարեկամների հետ հեռանում է, և հեղինակը հեռվից ուղեկցում է նրանց և մութի մեջ տեսնում նազելի գլուխը՝ «որ ետկշրջվեր ինչ-որ մեկին փնտրելու համար կարծես»: Հեղինակը հարցնում է ինքն իրեն. գուցե վանդակների հետևում պահվող մեկն է այդ աղջիկը, շատ վեհերոտ է անծանոթուհու պահվածքը, ո՞վ է նա, ո՞րտեղ է բնակվում:

Անծանոթ ընտանիքը կանգ է առնում վերջապես ֆրերների դպրոցի մոտ, նորշինված տան առաջ: Բոլորը մտնում են տուն և հեղինակը մնում է մութի մեջ միայնակ:

Այդ տան պատուհաններից մեկի տակ հեղինակը ժամեր է անցկացնում: Չգիտի, թե ինչ նշան է ակնկալում որպես ապացույց իրեն և աղջկան միացնող համակրության: Պատուհանից հստակ տեսնում է միայն սև մազերի փունջը: Աղջկա դիրքը չի փոխվում, բայց դա էլ բավական է հեղինակին երջանիկ լինելու համար:

Գիշերն անցնում է, աքաղաղներն են սկսում կանչել, լույսն է բացվում, սակայն գեղեցիկ մազերի փունջը իր նախկին դիրքում է: Հեղինակին թվում է, թե աղջիկն էլ անքուն այդպես նստել է գիշերով պատուհանի առաջ ու երազել է:

Հեղինակը մի փոքր էլ մնում է տեղում կանգնած և սև մազերի փունջը հստակվում է նրա աչքի առաջ. ռեհանի փոքրիկ փունջ է: Այդ փունջն էր սպասում իրեն ողջ գիշեր:

Հիմա, այդ դեպքից տարիներ անց, հեղինակը օրհնում է ռեհանի փոքրիկ փունջը, որ ամեն բարեկամից ավելի երջանիկ է դարձրել իրեն այն գիշեր:Առավոտը իր բերած լույսի անողոք ստուգությամբ թող միշտ բացվի, միևնույն է, ռեհանի փունջը կմնա անծանոթուհու սև մազափունջ: 

tarntercum