Պատմվածքը գրված է առաջին դեմքով:Ներկայացնում է մի նարնջագույնզամբիկի պատմությունը: 1945 թ.հերոսի գյուղը 7 ազնվացեղ զամբիկ և միկատաղած հովատակ է ստանում՝խտացնելու համար պատերազմիժամանակ նոսրացած երամակը: Մնում էմեկը՝ նարնջագույնը՝ մի հովատակի հետ, որը հավանաբար զամբիկի տղան է,քանի որ զամբիկը  չի ծնում: 1946 թ. աքսորից վերադառնում է Մեսրոպը: 1947 թ. Մեսրոպին նորից են տանում: Հերոսը այդ ժամանակ տասը տարեկանէ և անվերջ հարցեր է տալիս հորեղբորը, որը դանդաղ է խոսում և չի սիրումպատասխանել  հարցերին: Միշտ ասում է՝ «մեծանաս՝ ամեն ինչ կիմանաս»:Աքսոր են տանում նաև նրան և մինչև հասցնում է մի բան ասել, նրան գնացքըարդեն հասցնում է Մախաչկալա: Երեք տարի հետո գալիս է: Պարզվում է,սխալմամբ էին տարել, ներողություն են խնդրում և նա արդեն գյուղում է, սայլիառեղ է տաշում, խանձում և հարթում: Մեսրոպի հայրը 1908 թ. սպանել էրմեկին, և այդ վայրը կոչվում է Թուրքի սպանած: 1918 թ. երեքով եկել սպանելէին նրա հորը, և այդ վայրը կոչվում է Հայի սպանած: Քսանհինգ տարեկանՄեսրոպը որոշել էր վրեժխնդիր լինել, բայց կուսքարտուղար Լևոնը նրանբանտարկել էր տվել: 1956 թ. նա աքսորից վերադառնում է: Ուղարկում են ձիպահելու: Ձիու գինը դառնում է ոչխարի գին: Սկսում են ծախել սրան–նրան:Նարինջ զամբիկին գնում է ատամնաբույժը, որը Երևանից է եկել: Մեկ ամսումխաբելով– խաբխբելով հազարներ էր հավաքել և հիմա արդեն զվարճանում է:Սակայն Նարինջ զամբիկն իրեն բռնել չի տալիս, նա թամբ էր տեսել և գիտերազատության գինը: Պոկվում է երամակից ու գնում: Երամակը գնում է նրաետևից: Ատամնաբույժը փող է տալիս Մեսրոպին, որ նա բռնի զամբիկին: Սա,ի վերջո, համաձայնում է, բայց առանց փողի: Երամակի հետ Մեսրոպը դեռ միքանի օր էլ մնում է սարերում: Բայց զամբիկին չի հաջողվում բռնել: Մեսրոպըխոսում է ձիու հետ, խնդրում, որ նա գա, որ չի բռնի նրան, բայց զամբիկը չիմոտենում: Դեկտեմբերին ձյուն է գալիս և երամակին քշում են գոմը: Այսընթացքում գայլերը ուտում են Լևոնի կովին ջրի վրա, մտնում են Արտեմիգոմը, գյուղացիները կրակում են: Նարինջը մի օր մոտենում է, սեղմվում է տանպատին ու դողում, բայց երբ Մեսրոպը մոտենում է, սա փախչում է: Չորս օրհետո, Նարինջ զամբիկը նորից է երևում և այս անգամ չի էլ սպասում, թե ներսհրավիրեն: Կրծքով մի կողմ է հրում Մեսրոպին ու մտնում գոմը՝ իր տեղը:Գոմը՝ տաք, գարին՝ շատ: Այժմ հերոսը մեծ է: Իր երեխայի հետ կրկեսում է ևհանկարծ տեսնում է Նարնջին: Նա ավելի գեր է, բայց շարժումները նուրբ են:Վալս է պարում, նրա ելույթը տևում է տասը րոպե: Հետո հերոսը գնում էետնաբեմ, խոսում նրա հետ, բայց ձին ուշադրություն չի դարձնում նրան: Եվտեսնելով նրա ճարպոտ, ամեն օր քորվող, լվացվող, յուղոտ գավակը, հերոսըատելություն է զգում նրա հանդեպ, իր մեջ կարծր է բեռնաձին՝ բոռերիցքրքրվող, հովատակից արհամարհված: Բարկանում է ձիու վրա, ասելով՝ «է´շ,չծնեցիր, չբարձվեցիր, չտնքացիր ու ապրում ես»: Իսկ դահլիճում ծաղրածուն էգլխկոնծի տալիս: