Մուշեղ Գալշոյան. «Դավոն»

mushexh-galshoyan-davonԴավոն՝ պատմվածքի գլխավոր գործող անձը, սասունցի փախստական է։ Զորավար Անդրանիկի բանակում եղել է նրա լավագույն զինվորներից մեկը։ Բայց երբեմն չի հնազանդվել նաև Զորավարին։ Ու մի անգամ Անդրանիկը նրան նույնիսկ մահվան է դատապարտել, բայց Դավոն մնացել է նույն համառ, իր սկզբունքներին հավատարիմ սասունցին։ Ու մեռնելու պահին նա հիշում է իր ամբողջ կյանքը, իր ընկերներին, և շարունակում է իր վեճն աշխարհի ու մարդկանց հետ: Դավոն արդեն մահվան եզրին է: Նրա շուրջհավաքվում են իր համերկրացի ծերունիները, որոնց թվում է նաև նրա զինընկերը՝Համզե Պչուկը: Ժամանակին միասին են կռվել, միասին հաղթանակներ տարել,միասին առաջնորդվել են «Ով զարկվեց՝ դավաճան է» սկզբունքով: Դա զորավարԱնդրանիկի կարգախոսն էր: Անդրանիկի հետ միասին Համզե Պչուկը և Դավոնմիասին կռվել են Ցիցքարի կռվում, ու Դավոն, մահվան մահճին պառկած, հիմամտքով այնտեղ է՝ Ցիցքարի կռվում: Նա ուզում է վերադառնալ անցյալ, հայտնվելայդ օրերում ու Պչուկին ուզում է հետը տանել: Ամուր սեղմում է իր ռազմի ընկերոջձեռքը և հազիվհազ է խոսում:

Ոգով ու ողջ էությամբ զիվորական Դավոն նույնիսկ կյանքի վերջին րոպեներին, հիշում է ոչ թե իր երեխաներին կամ կնոջը, իր առաջին սիրուն կամ հորն ու մորը, այլ՝ Ցիցքարի հերոսական կռիվները, հիշում է Անդրանիկ փաշայի հրամանը, իրգաղտագողի պաշտպանությունը զորքի թիկունքում, հետախուզությունները և թե ինչպես էր սուրն օդում թափ տալով գոռում՝ «Ով զարկվեց՝ դավաճան է»: Նահամոզված է, որ անկախ թշնամու արձակած գնդակներից, ինքը չի զարկվելու:

Պչուկն առանց բառ լսելու հասկանում է ընկերոջը: Կնճռոտած ճակատից Պչուկըհասկացնում է, որ Դավոն երջանիկ է, որ մտովի կռվում է: Դավոն սեղմում էՊչուկի ձեռքը, իսկ հետո քիչքիչ թուլացնում: Արդեն հեռանում է

tarntercum